Urządzenia w strefie zagrożenia wybuchem

Artykuły Utrzymanie ruchu

Na początku tego roku polskie media obiegła informacja o zdarzeniu na jednej ze stacji paliw zlokalizowanej w Polsce. Wybuch nastąpił w jednym z pustych zbiorników paliwowych (benzynowych) i spowodował śmierć przebywającego tam pracownika. Detonacja była na tyle duża, że wyrzuciła pracownika ze zbiornika.

Przyczyny powyższego zdarzenia bada prokuratura. Można przypuszczać, że eksplozję spowodowało jednoczesne zaistnienie dwóch głównych czynników: pierwszy to pary benzyny, które mogły znajdować się w zbiorniku, drugie to zapłon, czyli iskra, która została wytworzona w pobliżu unoszących się par (wyładowanie elektrostatyczne, tarcie itp.). 
Był to nieszczęśliwy zbieg okoliczności, którego można było uniknąć.
Powyższe zdarzenie było impulsem do stworzenia tego artykułu i naświetlenia zasad bezpiecznej pracy w strefach zagrożonych wybuchem.
Zaczynając od początku – aby doszło do wybuchu, musi nastąpić spalanie mieszaniny złożonej z utleniacza (np. tlen) i paliwa (substancje palne), co ma miejsce w ściśle określonych proporcjach. Wyrażane jest za pomocą stężenia (np. stężenie procentowe objętościowe). 
Zapłon i proces spalania są możliwe w określonym zakresie stosunku paliwa do utleniacza tzw. dolną i górną granicą wybuchowości. Dolna granica wybuchowości  – wartość stężenia składnika palnego w mieszaninie z powietrzem lub tlenem, powyżej której pod wpływem bodźca energetycznego może nastąpić wybuch. Górna granica wybuchowości  – wartość stężenia składnika palnego w mieszaninie z powietrzem lub tlenem, poniżej której pod wpływem bodźca energetycznego może nastąpić wybuch. 
Podstawowa różnica między pożarem a wybuchem polega na tym, że wybuchowi towarzyszy bardzo szybki ruch gazów, podczas gdy w czasie pożaru takie zjawisko nie jest obserwowane. Wybuch jest szybkim egzotermicznym procesem, który generuje szybki gwałtowny wzrost ciśnienia prowadzący do powstania fali uderzeniowej. Fala uderzeniowa, której towarzyszy efekt dźwiękowy, rozprzestrzenia się z szybkością naddźwiękową.

REKLAMA

Zgodnie z prawem

Minimalne wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach przemysłowych, w których występuje atmosfera wybuchowa, określone zostały w treści rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy związanych z możliwością wystąpienia w miejscu pracy atmosfery wybuchowej (Dz. U. z 2010 r., nr 138, poz. 931). 
Strefa zagrożenia wybuchem wyznaczana jest w miejscach, w których możliwe jest wystąpienie mieszaniny wybuchowej (o obj...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • sześć numerów magazynu „Służby Utrzymania Ruchu”,
  • dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej,
  • dostęp do czasopisma w wersji online,
  • dostęp do wszystkich archiwalnych wydań magazynu oraz dodatków specjalnych...
  • ... i wiele więcej!

Przypisy